1. Nghiến răng khi ngủ là gì?
Nghiến răng khi ngủ (tên khoa học: Sleep Bruxism) là tình trạng siết chặt hoặc nghiến răng vô thức trong lúc ngủ. Nhiều người thậm chí không nhận ra mình bị nghiến răng cho đến khi người ngủ cùng nghe thấy tiếng kèn kẹt hoặc khi bản thân cảm thấy đau hàm, mỏi cổ và đau đầu buổi sáng.
Theo Tổ chức Giấc ngủ Hoa Kỳ (Sleep Foundation), khoảng 8–10% người trưởng thành có thói quen nghiến răng khi ngủ, trong đó nhiều trường hợp kéo dài gây tổn thương răng nghiêm trọng nếu không điều trị sớm.
2. Nguyên nhân gây nghiến răng khi ngủ
Không có một nguyên nhân duy nhất gây nghiến răng, nhưng các chuyên gia nha khoa cho rằng đây là sự kết hợp của nhiều yếu tố:
🌙 1. Căng thẳng và lo âu kéo dài
Stress, áp lực công việc hoặc cảm xúc tiêu cực khiến cơ thể tiết hormone cortisol cao, dễ gây căng cơ hàm và nghiến răng trong vô thức.
💬 2. Rối loạn giấc ngủ
Những người mắc ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea), ngáy nhiều, hoặc giấc ngủ chập chờn thường có nguy cơ nghiến răng cao hơn do các đợt thức tỉnh ngắn trong đêm.
☕ 3. Chất kích thích
Caffeine, rượu, thuốc lá và các chất kích thích thần kinh có thể khiến cơ hàm hoạt động quá mức trong khi ngủ.
🧬 4. Di truyền và yếu tố thần kinh
Một số người có tiền sử gia đình bị nghiến răng hoặc rối loạn thần kinh vận động, dẫn đến hành vi này tái diễn trong giấc ngủ.
3. Nghiến răng khi ngủ nguy hiểm như thế nào?
Nếu kéo dài mà không được điều trị, nghiến răng có thể dẫn đến nhiều hậu quả:
-
Mòn men răng, nứt hoặc gãy răng
-
Đau khớp thái dương hàm (TMJ), gây tiếng “lách tách” khi há miệng
-
Đau đầu, mỏi cổ, đau tai mỗi sáng
-
Rối loạn giấc ngủ, khiến cơ thể mệt mỏi, dễ cáu gắt
-
Thay đổi hình dáng khuôn mặt do cơ hàm phát triển quá mức (ở trường hợp nghiến nặng)
👉 Vì vậy, điều trị sớm là cần thiết để tránh tổn thương răng vĩnh viễn và cải thiện chất lượng cuộc sống.
4. Nghiến răng khi ngủ có chữa được không?
Câu trả lời là:
❝ Nghiến răng khi ngủ không thể chữa dứt điểm hoàn toàn trong mọi trường hợp, nhưng có thể kiểm soát rất hiệu quả nếu điều trị đúng cách. ❞
Nguyên nhân là vì hành vi nghiến răng liên quan đến hệ thần kinh vô thức, stress và các yếu tố sinh học phức tạp. Tuy nhiên, nếu xác định được nguyên nhân chính, người bệnh hoàn toàn có thể giảm tần suất và mức độ nghiến răng rõ rệt.
5. Các phương pháp điều trị nghiến răng khi ngủ
🦷 1. Dụng cụ bảo vệ răng (nẹp chống nghiến – Night Guard)
Đây là phương pháp phổ biến nhất. Nẹp được nha sĩ thiết kế riêng cho từng người, giúp:
-
Giảm ma sát giữa hai hàm
-
Bảo vệ men răng khỏi mòn hoặc nứt
-
Giảm áp lực lên cơ hàm khi ngủ
🔸 Lưu ý: Nẹp chống nghiến không “chữa khỏi” nhưng giúp bảo vệ răng và giảm tổn thương hiệu quả.
2. Giảm stress và điều hòa cảm xúc
Căng thẳng là “thủ phạm” hàng đầu của nghiến răng.
Bạn có thể cải thiện bằng cách:
-
Thiền, yoga, hít thở sâu 10 phút mỗi tối
-
Tập thể dục nhẹ nhàng
-
Nghe nhạc thư giãn hoặc đọc sách trước khi ngủ
3. Thay đổi thói quen sinh hoạt
-
Hạn chế caffeine, rượu và thuốc lá
-
Tránh ăn quá no hoặc uống nước ngọt trước khi ngủ
-
Duy trì giờ ngủ cố định, không thức khuya
4. Điều trị y tế (nếu cần thiết)
Với trường hợp nghiến răng nặng, bác sĩ có thể chỉ định:
-
Thuốc giãn cơ hoặc giảm lo âu nhẹ
-
Tiêm Botox vùng cơ hàm (giúp giảm lực cắn trong vài tháng)
-
Điều trị rối loạn giấc ngủ / ngưng thở khi ngủ nếu có
5. Liệu pháp hành vi – nhận thức (CBT)
Đây là liệu pháp giúp người bệnh ý thức và kiểm soát hành vi nghiến răng, đặc biệt hiệu quả với những ai bị nghiến răng do căng thẳng hoặc lo âu tiềm ẩn.
6. Cách phòng ngừa và chăm sóc tại nhà
-
Khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần
-
Chườm ấm vùng hàm mỗi tối để giãn cơ
-
Không nghiến răng cố ý khi tỉnh táo
-
Duy trì giấc ngủ sâu, tránh căng thẳng trước khi đi ngủ
7. Kết luận
Nghiến răng khi ngủ có thể kiểm soát hiệu quả, nhưng cần phát hiện sớm và điều trị đúng hướng.
Việc đeo nẹp bảo vệ, kết hợp thư giãn tinh thần và điều chỉnh thói quen sinh hoạt có thể giúp:
-
Giảm mỏi hàm
-
Bảo vệ răng miệng
-
Ngủ ngon và sâu giấc hơn
👉 Nếu bạn hoặc người thân nghi ngờ bị nghiến răng khi ngủ, hãy đến nha sĩ để được tư vấn và làm nẹp bảo vệ sớm nhất có thể.